Kościół parafialny p.w. św. Filipa i Jakuba w Mystkowie
Treść
Obecny kościół jest pod wezwaniem św. Filipa i Jakuba, patronem zaś drugorzędnym jest N.M.P. Niepokalanie Poczęta. Kościół zbudowany był w latach 1905-1910 wg projektu Edgara Kovatsa przez ówczesnego proboszcza księdza Jana Jarzębińskiego. Zbudowany jest z kamienia i cegły. Duży wkład w dzieło budowy mieli sami mieszkańcy Mystkowa. Większość materiału potrzebnego do budowy przywozili własnymi wozami zaprzęgniętymi w woły. Pan Antoni Radecki tak wspomina tamten okres:
„Mieszkańcy Cieniawy wycinali drzewa i przygotowywali kamienie z pobliskiej Rosochatki, zaś mieszkańcy Mszalnicy- ponieważ mieli najlepsze konie- przygotowany kamień przywozili na plac budowy. Mieszkańcy Królowej Polskiej mieli dostarczyć piasek z rzeki Królówka. Mieli go wypłukać i przewieźć do Mystkowa. W czasie budowy nabożeństwa były odprawiane w kaplicy cmentarnej”
Kościół jest neobarokowy, murowany z cegły i kamienia, kryty blachą. Jednonawowy na planie krzyża, z prezbiterium zamkniętym półkoliście i kaplicą, od frontu wieża. W wieży znajdują się trzy dzwony wykonane w Przemyślu w zakładzie Eugeniusza Felczyńskiego o tonażu 1200 kg, które poświęcił ks. Bp. Ordynariusz dr Jerzy Ablewicz w niedzielę różańcową 6 X 1968 r. Natomiast świątynię konsekrował Arcybiskup Leon Wałęga 13 VI 1924 r. Wnętrze kościoła pokryte jest sklepieniem kolebkowym. Polichromie wnętrza wykonał artysta malarz Zdzisław Pabisiak przy współpracy autorskiej inż. doc. Władysława Grabskiego i prof. Wiktora Zina z Krakowa. Przewodnia myśl tej polichromii to prawda wiary ze Składu Apostolskiego dziewiątego artykułu <<Wierzę w Świętych Obcowanie>>. Kościół Triumfujący, cierpiący i walczący miały być osnową polichromii. Ołtarz główny neogotycki po 1910 roku, wykonany w firmie Ferdynanda Stuflesera w St. Ulrich – Gröden w Tyrolu; w nim obraz M.B. Niepokalanie Poczętej – łaskami słynący, zwany też Matką Bożą Mystkowską, przeniesiony ze starego kościoła. Na zasuwie obraz św. Ap. Filipa i Jakuba. Ze starego kościoła zostały również przeniesione do nowego:
- dawny główny ołtarz z XVIII w. z obrazem św. Józefa namalowanym przez Greka (Sotyrysa Pandopulosa w 1960 r.),
- drugi ołtarz z XVII w. z obrazem Serca Jezusowego (ołtarz został poddany renowacji w 2009 roku dzięki fundacji jednej rodziny z Mszalnicy. Obecnie w centrum ołtarza znajduje się obraz Pana Jezusa Miłosiernego, po bokach wizerunek św. Siostry Faustyny i bł. Ks. Michała Sopoćko. Kaplica, w której znajduje się ołtarz, nosi miano Kaplicy Miłosierdzia Bożego),
- chrzcielnica kamienna z 1617 r.,
- retabulum barokowe XVI w. z dwoma obrazami św. Jana Chrzciciela i św. Jana Apostoła,
- organy z prospektem rokokowym z drugiej połowy XVIII w. (w 2008 r. powiększone i wyremontowane przez firmę Zielińskich ze Szczerzyca),
- rzeźba M.B. z dzieciątkiem w Mandorli w otoczeniu aniołów z popiersiem Boga Ojca z XVII w.,
- misa trybowana z postacią M.B. z dzieciątkiem,
- krucyfiks barokowy z XVII w.
W oknach znajduje się 5 witraży zaprojektowanych przez Stefana Matejko wykonanych w firmie Żeleńskiego w Krakowie przed 1939. Kościół otacza ogrodzenie zaprojektowane również przez prof. Zina.
Wiosną 2008 roku został wybudowany nowy chór projektu architekta mgr inż. Lewczuka. Prace wykonawcze zostały ufundowane i przeprowadzone przez majstra Stanisława Janusa. W latach 2008-2009 w kościele położono nową posadzkę. Prace wykonała firma Edwarda Poręby z Podmystkowa. W 2009 roku zostały zrobione nowe ławki przez firmę Piotra i Benedykta Kiełbasów.
Źródło: Gminny Program Opieki nad Zabytkami na lata 2020-2023